چرا عید قربان برای اهل سنت فارسی زبان حیاتی است؟

بی‌راه نیست اگر بگویم عید قربان برای ما اهل سنت ایران و دیگر فارسی زبانان سنی مذهب بیش از دیگر مسلمانان مهم و حیاتی است. موضوع هویت چند میلیون سنی فارسی زبان است که بین سه جریان قدرتمند و صاحب رسانه و ثروت، باید برای وجود و هویت خود بجنگند.

حکومت شیعی ایران پس از به قدرت رسیدن در یک کشور نفتی و ثروتمند هیچ فرصتی را برای نشر فرهنگ و هویت شیعی از دست نداده است. در تقویم ایران تقریبا هیچ جای خالی نیست مگر آنکه با جشن یا عزاداری مذهبی پر شده است. جشن‌ها، روزها، عزاداری و «دهه‌ها»یی که هر سال بر آن افزوده می‌شود. خیابان‌های این کشور در طول سال یک روز سیاه‌پوش است و روزی دیگر چراغانی.

از سوی دیگر جریان قوم‌گرا در هر سه کشور ایران، تاجیکستان و افغانستان دارای قدرت و نفوذ فرهنگی است و از حمایت قدرت‌های خارجی برخوردار. اهمیت به نمادهای قومی پارسی پیش از اسلام در این سه کشور قابل توجه و تامل است و بخشی از مردم به ویژه در ایران در واکنش به حکومت شیعی بیشتر به سمت نمادهای پیش از اسلام کشیده می‌شوند.

این سه جریان قوم‌گرای پارسی، مذهب‌گرای شیعی و غربگرا، هر یک نمادها، شخصیت‌ها و آیین‌های خود را دارند. آیین‌هایی که هر یک بخشی از مردم را به سوی خود جذب کرده‌اند. جشن‌های پیش از اسلام، جشن‌ها و عزاداری‌های شیعی و جشن‌ها و آیین‌های غربی که به لطف جهانی‌سازی روز به روز پررنگ‌تر می‌شوند.

مفهوم تمدن اسلامی و امت مسلمان که اهل سنت در طول تاریخ اکثریت آن را تشکیل داده‌اند و به نوعی هم اکنون میراث دار آن هستند در زیر این بمباران آیینی نیاز به صیانت دارد، و اگر «هر قومی عیدی دارد» ما نیز «دو عید داریم».

حفاظت از این دو عید به معنای حفظ هویت و وحدت امت مسلمان است. عیدی که از اندونزی جشن گرفته می‌شود تا سواحل مغرب. عیدی که برخاسته از عقیده و عمل است. چالش زنده نگه داشتن این اعیاد و باشکوه برگزار کردن آن مبارزه‌ی حال حاضر اهل سنت فارسی زبان است.

شادی این عید، هدیه دادن و عیدی دادن به کودکان و به یکدیگر، و هر چه رنگارنگ‌تر برگزار کردن آن، مبارزه‌ی ماست. مبارزه به واسطه‌ی شادی و شیرینی.

چه باید کرد؟

درست است که ما رسانه و قدرت در اختیار نداریم، اما همیشه می‌توان با توکل بر خداوند و آگاهی بر این سختی‌ها غلبه کرد. مقصد اینکه ما این را وظیفه‌ی خود بدانیم و این چیز اتفاقا بدی نیست، حداقلش این است که اهل سنت ایران و دیگر فارسی زبانان سنی چشم به حکومت ندوخته‌اند و این از جنبه‌ای بسیار خوب است. دینداری مردمی ریشه‌دار است و اصیل.

در مناطق اهل سنت ایران و دیگر فارس زبان اهل سنت برای این روز سفره‌های رنگین ترتیب می‌دهند و برنامه‌هایی دیگر که ریشه در تاریخشان دارد. جالب است که هر چه به مناطق مرکز ایران و مناطق شیعه نشین نزدیک می‌شوی این عید کمرنگ‌تر می‌شود تا جایی که در برخی از شهرهای بزرگ مرکز هیچ نشانی از عید نیست. برای همین لازم است در مناطق سنی نشین که همچنان بر روش «امت» باقی مانده‌اند به پررنگ‌تر جلوه دادن این عید اهمیت دوچندان داده شود.

عیدی به کودکان هرگز فراموش نشود. در حد امکان حتما برای این روز گرامی لباس نو تهیه کنیم و به ویژه برای کودکان. خیرین محترم حتما در این روزها به فکر خانواده‌های کم بضاعت باشند؛ چه اجری بالاتر از شاد کردن کودکی کم بضاعت با خریدن لباس عید؟ نسبت به قربانی توجه ویژه نشان دهیم. چه خوب است این عید با این خاطره در ذهن کودکان ما بماند، کباب، غذاهای رنگارنگ… این را بسیار جدی بگیریم: باقی ماندن این خاطره برای نسل بعد، و فراموش نکنیم: عید قربان فقط یک روز نیست. ما علاوه بر روز عید، سه روز ایام تشریق داریم که آن هم روزهای خوردن و نوشیدن و شادی است.

اهل سنت عزاداری ندارند و در عوض دو عید سالانه و یک عید هفتگی (جمعه) دارند. جشن‌های خود را حفظ کنیم و به نسل بعد برسانیم. این جشن‌ها حلقه‌ی وصل ما و گذشته‌ی باشکوه، و حلقه‌ی وصل ما و خانواده‌ی بزرگ ماست که فارغ از قومیت و مرز و نژاد و رنگ و خون، امت نام دارد.

این عید را شاد و باشکوه برگزار کنید. شادیِ این اعیاد عبادت است.

سلمان انصاری، قشم

فضای رای، بخشی است که در آن به نشر مقالات ارسالی از سوی خوانندگان و کارشناسان می‌پردازیم. «بینش» در نشر یا عدم نشر مقالات ارسالی آزاد است، اما مقالات ارسالی موضع شخص نویسنده‌ی آن می‌باشد.