«اگر روند شارژ در مدت ۳۰ روز به درستی انجام شود، شارژ قلب تا ۱۱ ماه آینده باقی خواهد ماند»
الحمدلله، الله را ستایشی فراوان، نیکو و مبارک می‌گوییم، او را ستایش و سپاس گفته و خشنودی‌اش را خوانیم. و درود و سلام پیاپی می‌فرستیم بر آنکه با هدایت فرستاده شده، و مشتاقانه به ملاقات او در کنار حوض کوثر امیدواریم.
السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
پروردگارم می‌فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ}[البقره:۱۸۳]
(اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، روزه بر شما واجب گشته است، همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] واجب شده بود، باشد كه پرهيزگارى كنيد)
ما چند رمضان را بدون تقوا روزه گرفته‌ایم؟!
چرا بعد از رمضان به حالت گذشته باز می‌گردیم، بلکه در برخی از روزهای اندک این ماه مبارک، دچار سستی و خستگی می‌شویم؟
چه چیزی سبب شده تا روزه‌های ما خالی و بی‌روح شود؟!
کدام‌یک از ما چشمانش به خاطر خشوعی که روزه (نه نماز) در او ایجاد کرده اشکبار شده و در لحظه‌ی افطار به گریه افتاده است؟!
روزه تقوا و پرهیزکاری است و تقوا توشه‌ی انسان است… وضعیت ما چگونه است؟!
چه کسی در رمضان قلبش به صورت واقعی برای یک سال شارژ شده است؟ مگر پروردگارمان جل وعلا نفرموده: {وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى}[بقره:۱۹۷] (و براى خود توشه برگيريد كه در حقيقت، بهترين توشه، پرهيزگارى است).
علت، بیماریِ عادت است که ما دچارش شده‌ایم، و عبادت‌هایمان را به عادت و روتینی تبدیل کرده که معنایی در زندگی‌مان ندارند.
در نتیجه رمضان، برای ما معنای محرومیت به خود گرفته است حال آنکه رمضان ـ برای آنکه درک درستی داشته باشد ـ وسیله‌ی ترقی و پرورش است.
توضیح جزئیات:
هویت: تصورِ شخصی، از یک ماهیت. (معنای یک چیز نزد تو یا هدف و غایت آن)
ارزش‌ها: انگیزه‌ها و محرک‌ها. (اموری که در زندگی برایت مهمند)
توانایی‌ها: از ارزش‌ها نشأت می‌گیرند. یعنی اهمیت و ارزش یک چیز نزد تو، توان انجام آن را به تو می‌دهد
رفتار: راه و روش و وسیله (اخلاق)
محیط: پیرامون تو و فضا و جو عمومی (دوستان و خانواده و…)
مثال: اینکه یکی از ما «ارزش» حفظ بدن خود را می‌داند در نتیجه از نظر «رفتاری» رو به خوردن غذای سالم آورده و «توانایی» برای زنده و قوی ماندن در او ایجاد شده و اگر «محیط» مساعد باشد رشد او کامل می‌شود.
اما مشکل از کجا ناشی می‌شود:
اسلامِ موروثی (تقلید): روزه‌دار از آنجایی که در محیطی رشد یافته که اطرافیانش نیز روزه می‌گیرند، او نیز روزه می‌شود؛ در واقع روزه‌ی او در نتیجه‌ی بودنش در «محیط» اسلامی و در نتیجه تقلید از «رفتار» آنها است. پس روزه‌اش یک عادت است که روحی ندارد.
درمان:
باید به «توانایی» دست یابد، نه از طریق «محیط و رفتار» بلکه از طریق «هویت و ارزش‌ها» و این یک رابطه‌ی دوطرفه است. پس تو با هویت خود وارد محیط شو نه بر عکس آن.
رمضان هويت است:
پیام: رمضان
فرستنده: الله جل وعلا
گیرنده: انسان
و ارزشِ یک پیام، وابسته به ارزش فرستده‌ی آن است.
آیا می‌دانی الله کیست؟! «ما السموات السبع في الكرسي بالنسبة لكرسي الله إلا كحلقة ملقاة في فلاة في صحراء من الأرض، وفضل العرش على الكرسي كفضل الفلاة على تلك الحلقة» [رواه ابن حبان في صحيحه: ۳۶۱] «آسمان‌های هفت‌گانه در برابر کرسی الله همانند یک حلقه است که در صحرایی از زمین افتاده باشد و بزرگی عرش نسبت به کرسی همانند نسبت آن صحرا به آن حلقه است».
انسان چیست؟ مقداری خاک و نفخه‌ای از روح، جسم و روح… و جوهره‌ی پیام روزه، ارتقای هر دو بخش از انسان است.
بسیاری از مردم تلاش کرده‌اند تا جسمشان را پرورش دهند و تلاش کرده و شکست خورده‌اند. و برخی دیگر برای پرورش روح دست به کارهای مختلف زده‌اند… کوشیده‌اند و شکست خورده‌اند!
هیچ آفریده‌ای آگاه‌تر از آفریدگارش نیست… هر آنکس که برنامه و منهج آفریدگار را بپیماید خوشبخت و موفق می‌شود.
و تو نمی‌توانی چیزی را پرورش دهی که سیطره‌ای بر آن نداشته و زمامش در دست تو نیست و از اینجا تفاوت معنای روزه‌ی محرومیت و روزه‌ی از روی پرهیزگاری، واضح می‌شود.
روزه در زبان عربی به معنای خودداری و نگه‌داشتن است. روزه صبر است و صبر یعنی نگه‌داشتن (کنترل). روزه: صبر بر طاعت بوسیله‌ی مجاهده‌ی نفس و ملزم کردن آن به عبادت و صبر کردن در برابر گناهان با منع شهوت‌ها و خواسته‌های آن است.
پس اگر بر اساس این معنی و احساس روزه گرفتی که نفست را از خشم و غضب الله نگه‌داری (همان پرهیزگاری) توانسته‌ای که آن را در رمضان و بعد از آن پرورش و ترقی داده و زمام آن را به عهده گرفته‌ای.
بنابراین: باید دیدگاهمان را نسبت به رمضان (هویت رمضان) تغییر دهیم زیرا رمضان، محرومیت و یا غذاهای مشخص و تقلید نیست بلکه نگه‌داشتن نفس و صبر و تمرین… و پرهیزکاری است.
رمضان ارزش‌ها:
به میزان «ارزش» آن در وجود تو «توان» خواهی یافت که «هویت» آن را محقق سازی.
این همان فضیلت‌ها و عظمت ماه رمضان است که سخنران‌ها و نویسندگان از آن بسیار می‌گویند. پس بعد از آنکه هدف شخصی‌ات از رمضان را تصحیح کردی، توشه‌ای از علم برگیر. از علم به فضیلت‌ها، فرایض، سنت‌ها و آداب آن.
پس از آنکه خاستگاهت (هویت) را اصلاح کرده و از انگیزه (ارزش‌ها) توشه برگرفتی، روزه بگیر (توانایی) با پایبندی به جوهره‌ی روزه و آداب آن (رفتار)؛ و تلاش کن تا در جو (محیط) مناسب همراه با دوستانی باشی که تو را در پیشرفت آن یاری دهند و تو را به {باشد كه پرهيزگارى كنيد} برساند.
اما اگر به رفتاری که از محیط به ارث برده‌ای بسنده کنی… نتیجه‌اش روزه‌ی واقعی نخواهد بود «چه‌بسا روزه‌داری که بهره‌اش از روزه جز گرسنگی و تشنگی نبوده و چه‌بسا قیام‌کننده‌ای که بهره‌اش از قیام شب، جز شب بیداری نیست». [مسند احمد بن حنبل:۸۶۳۹ و صحیح الترغیب والترهیب:۱۰۸۴]
خداوندا ما را به رمضان برسان و رمضان را برای ما مایه‌ی سلامتی قرار ده و ما را از مقبولین و پرهیزگاران بگردان. هر مقدار از این سخنان که درست بود از جانب الله است و اگر اشتباهی در آن بود از سوی من و شیطان بوده و الله و رسولش از آن مبرا می‌باشند. پاک و منزه است پروردگار شوکت و عزت از آنچه مشرکان توصیف می‌کنند و سلام الله بر پیامبران باد و ستایش از آن الله، پروردگار جهانیان است.
(اصل این مقاله سخنرانی دکتر اسامه صالح حریری است).