«ذاکر نایک» دعوتگر و پزشک جراح هندی است که این روزها همه را به خود مشغول کرده است. وی که از سنین آغاز نوجوانی شوق دعوت داشت در راه رسیدن به همین هدف نوجوانی و جوانی خود را گذراند. ذاکر عبدالکریم نائیک یا ذاکر نایک به تاریخ ۱۸ اکتبر ۱۹۶۵ در حومهی بمبئی از بزرگترین شهرهای هند دیده به جهان گشود و پیش از پیوستن به دانشگاه در مدارس دینی علوم اسلامی را فرا گرفت و سپس به بمئی رفت و طب آموخت.
از سال ۱۹۹۱ توجه وی به مقارنهی ادیان جلب شد و همهی تلاش خود را در این راه نهاد و همین به نقطهی قوت او در دعوت و مناظره تبدیل شد. دکتر ذاکر نایک معتقد بود جوان مسلمان تحصیل کرده نیاز به کسانی دارد که وی را از حالت حیرت و سرشکستگی موجود نجات داده و سمتِ نگاه او را به سوی دینش تغییر دهند.
در سال ۱۹۹۱ وی انستیتو (Islamic Research Foundation) یا (IRF) را تاسیس نمود؛ موسسهای برای شناخت هر چه بیشتر مسلمانان و غیر مسلمانان با حقیقت اسلام به دور از هرگونه جعل و تحریف. «بنیاد پژوهشهای اسلامی» قصد دارد در دنیایی آکنده از اندیشههای مسموم و آلوده دربارهی اسلام، به نشر مفاهیم این دین بپردازد. این مرکز در راه اهداف خود از فناوری جدید برای تولید ویدیو و برنامههای تلویزیونی و رادیویی و همینطور محتوای مجازی بهره میبرد.
فلسفهی ذاکر نایک به طور اساسی بر حمایت علمی و فراهم ساختن فرصت آموزشی برای جوانان استوار است، آنگونه که مدرسهی بین المللی اسلامی را در بمبئی تاسیس کرده و علاوه بر آن بورسیههایی را برای دانش آموزان طبقهی فقیر بمبئی در نظر میگیرد.
رسانه، منبر جدید دعوت
در نتیجهی هوش و نبوغ عجیب دکتر ذاکر نایک و تجربهی آکنده از موفقیت و دستاوردهای او در مجال دعوت، وی به این ضرورت پی برده که رسانه یکی از منابر دعوت و سکویی است برای رساندن حق و نشر آگاهی در بین مسلمانان. این اندیشه بعدها جامهی واقعیت به خود گرفت و شبکهی تلویزیونی معروف «Peace TV» توسط وی راهاندازی شد. این شبکه که برنامههای خود را به زبان انگلیسی پخش میکند توانست در مدت محدودی به دویست کشور در سراسر دنیا راه یابد. پروژهای عظیم برای معرفی این دین بر اساس چهرهی صحیح و زیبای خود به همهی ملتهای دنیا.
در سال ۲۰۰۹ میلادی شبکهی اردو زبان این تلویزیون راهاندازی شد و سپس در ادامهی مسیر موفقیتهای این تلویزیون، کانال دیگر آن به زبان بنگالی راهاندازی شد.
شبکهی «Peace TV» به پخش مستقیم فعالیتها و سخنرانیها و کنفرانسها و همینطور برنامههای آموزشی برای کودکان میپردازد. ذاکر نایک این فعالیتها را «dutainemt Channel» مینامد که یک مصطلح جدید به معنای استفاده از تفریح در عرصهی آموزش است. جز آنکه پخش این برنامهها در سال ۲۰۱۶ از سوی هند و بنگلادش ممنوع شد.
کاریزمای ذاکر نایکِ دعوتگر
ذاکر نایک شگفتی و تاثیرپذیریاش از شیخ و دعوتگر راحل «احمد دیدات» پنهان نمیکند و ایشان را استاد و مرجعیت خود در راه دعوت میداند. ذاکر نایک از سرعت حفظ بالا و حافظهای قوی برای یادآوری معانی و مقایسه برخوردار است که همین باعث شده خطیبی سخنور و گفتگو کنندهای قدرتمند شود آنطور که با روشی نادر طرف مقابل را شکست میدهد و بحث را به پایان میرساند. انسانشناس دانمارکی، توماس بلوم هانسن دربارهی او میگوید: روش حفظ قرآن کریم و حدیث به زبانهای مختلف و یادآوری آسان معانی باعث شده او در جهان اسلام شخصیتی بسیار مشهور شود. بسیاری از گفتگوها و مناظرههای وی به شکل ویدیو و از طریق اینترنت به شکل گستردهای توزیع میشود و از مهمترین موضوعاتی که همیشه دربارهی آن سخن میگوید «اسلام و علوم جدید»، «اسلام و مسیحیت» و «اسلام و سکولاریسم» است.
ستارهی مناظرههای دینی
نخستین مناظرهی ذاکر نایک در سال ۱۹۹۴ با نویسندهی ملحد بنگلادشی «تسلیمه نسرین» انجام شد. موضوع مناظره دربارهی مفهوم اسلامی است که در رُمان «Lajja» یا شرم اثر تسلیمه نسرین آمده بود. این مناظره بیش از چهار ساعت به طول انجامید و چهار روزنامهنگار بر آن نظارت کردند.
وی در سال ۲۰۰۰ در یکی از مشهورترین مناظرههای دوران در برابر پروفسور ویلیام کمپبل ایرلندی (متخصص زیستشیمی و برندهی نوبل پزشکی در سال ۲۰۱۵) قرار گرفت. موضوع این مناظره «قرآن و انجیل در پرتو علم» بود. ادله و براهین دکتر ذاکر نایک از قرآن و انجیل به آشفتگی طرف مقابل او انجامید و چهرهی او را به عنوان پیروز این مناظره معرفی کرد. این موفقیت باعث شد طرفداران و دنبال کنندههای او به شکل قابل توجهی افزایش یابند و نام او را نه تنها در جهان اسلام بلکه در دنیای غرب بر سر زبانها جاری سازد.
بیش از چهار هزار سخنرانی و مناظره در کشورها و قارههای گوناگون از هند تا گامبیا و از استرالیا تا آمریکا توسط این ستارهی جهانی دعوت برگزار شده است. شخصیتِ ذاکر نایک مهربان و متواضع، و در روند مناظرهها بسیار با اخلاق است؛ چیزی که باعث شده دلهای افراد بسیاری خارج از دایرهی جامعهی مسلمان را جذب شخصیت و روش خود کند تا جایی که برخی از آنان اسلام آوردند. همین موفقیت نشانهی نگران کنندهای برای سازمانها مسیحی و بودایی بود و باعث شد آنان وی را تهدیدی علیه خود و عقایدشان بدانند.
در ماه می سال جاری میلادی (۲۰۱۷) دادگاهی در بمبئی قرار بازداشتی علیه دکتر ذاکر نایک صادر کرد. اتهام وارده پولشویی و همان تهمت آشناست: تروریسم. در پی آن مقامات هندی قرار بازداشت بین المللی علیه وی صادر کردهاند که در نتیجهی آن پلیس بین الملل میتواند وی را بازداشت و به هند باز گرداند. ادعاهای وارد شده علیه وی واهی و غیر قانع کننده است. ظاهرا وقت ساکت کردن این صدا فرا رسیده؛ صدایی که به صومعهها و معابد آنان وارد شده و اشکالات فراوان عقایدشان را با دلیل اثبات میکند. دلیلی که فعلا پاسخی بهتر از قرار بازداشت نداشته است.
آنچه از دکتر ذاکر نایک موجود است سخنرانیها و مناظرههای اوست؛ صدایی آرام و قانع کننده که نشان دهندهی شخصیت آرام و متوازن اوست. شخصیتی که حجت را با حجت و برهان را با دلیل پاسخ میدهد. با حترام به سخن طرف مقابل گوش فرا داده و سپس به او پاسخ میدهد. آرامشی که با طوفان پاسخ داده شده نشانگر خشم کسانی است که موفقیت دعوت باعث آزارشان میشود.
منبع: امام محمد محمود، اسلام آنلاین، با اندکی تغییر و تصرف ـ ترجمه: احمد معینی